Artysta Tygodnia: Jakub Niewdana

Zwierzęta Jakuba Niewdany, zarówno te groźne, jak krokodyle, nosorożce, goryle, czy też egzotyczne i nieoswojone zebry lub majestatyczne sowy, zachwycają bogactwem koloru i mistrzostwem syntezy formy. Artysta, każdy z opracowanych modeli, przygotowuje w wielu wersjach barwnych. Nosorożce z serii podróżniczej mienią się żółcieniami, turkusami i wabią oko ostrą czerwienią, a ich rogi błyszczą najprawdziwszym złotem. Szerokie korpusy Dużych Sów często zdobią złote piórka, delikatnie wyrysowane cienką linią, przywodzące na myśl dekoracyjne, egzotyczne, motywy ornamentalne. To porcelanowe cacka, kruche, kolorowe, mieniące się złotem i platyną, które pobudzają łowiecki instynkt myśliwych-kolekcjonerów i stanowią bezkrwawe trofeum, piękną i szlachetną alternatywę dla wieszanych na ścianach wypchanych głów.

Inspiracją do powstania cyklu animalistycznego stała się podróż do Rwandy w 2014 roku, podczas której Jakub Niewdana pracował jako wolontariusz w szkole dla niewidomych dzieci w miejscowości Kibeho. To właśnie w tym kraju rzeźbiarz po raz pierwszy zetknął się na żywo z twórczością ludowych artystów afrykańskich, a jego szczególną uwagę przykuły figurki zwierząt, które masowo sprzedawane były turystom na niemal każdym stoisku lokalnych targów. Odnalazł w nich świeży, egzotyczny, odmienny od europejskiego sposób myślenia o formie rzeźbiarskiej i zupełnie nowy sposób opracowania kształtów.

Podczas tworzenia modeli rzeźb, Jakub Niewdana dąży do maksymalnej syntezy formy i uproszczenia kształtu. Sowy, niezależnie od wielkości, przypominają jednolity blok w kształcie odwróconego trapezu, w którym zaznaczono duże oczy i zarys dzioba. Delikatna i miękka w rzeczywistości grzywa zebry wykonana jest z pojedynczego, masywnego, niemal geometrycznego pasa ceramiki. Żółwie to płaskie okręgi z wypustkami łap i głowy. Dekoracja malarska stanowi integralną część modelu, jest nierozerwalnie związana z figurą, dopełnia dzieło, dopowiada widzowi szczegóły anatomiczne portretowanego stworzenia, ułatwiając jego identyfikację. Z jednej strony, w tym działaniu odnajdujemy dalekie echo naiwnej twórczości afrykańskich artystów ludowych. Z drugiej jednak, co z pewnością ważniejsze, poprzez dążenie do maksymalnej syntezy formy, odrzucając detale, które rozpraszałyby niepotrzebnie uwagę widza, Jakub Niewdana stara się uchwycić uniwersalną prawdę o ukazywanym zwierzęciu.

Ceramiczne rzeźby krakowskiego artysty, które prezentujemy w niniejszym katalogu, stanowią namacalny dowód na to, że twórczość Jakuba Niewdany przepełniona jest nie tylko ogromną kreatywnością, mistrzowskim warsztatem rzeźbiarza – ceramika, zrozumieniem anatomii jak również unikatowych cech „charakteru” prezentowanych modeli, ale również niepozbawiona jest dużej dozy poczucia humoru. Zwierzęta Jakuba Niewdany puszczają do nas oko, wywołują uśmiech na twarzy, stanowiąc jednocześnie kolekcjonerski obiekt pożądania!

– Marcin Krajewski